معرفي سبك هاي نوحه خواني

مداحي يا روضه خواني يكي از هنر هاي نمايشي متداول و رايج ايرانيان شيعه در روز هاي محرم ، صفر ، نيمه شعبان و تمامي مناسبات شيعي و مذهبي در ايران است.

اين نوع هنر نمايشي با گذر زمان تغييرات زيادي كرده است و در برخي از اين نوع روضه خواني ها رنگ و بوي سياسي نيز مشاهده مي شود. اما اين نوع هنر نمياشي تنها به شيعيان ايران محدود نشده است و در كشور هاي ديگر شيعه نشين به خصوص عراق و پاكستان نيز اجرا مي شود.

هنر روضه خواني يا مداحي انواع گوناگوني روش براي اجرا دارد و ما قصد داريم در ادامه تعدادي از انواع سبك مداحي  را براي شما تشريح كنيم.

دكلمه خواني

يكي از روش هاي مداحي دكلمه خواني است كه بسيار موثر تر از مابقي سبك هاي مداحي است چرا كه اين سبك بدون استفاده از دستگاه هاي صوتي انجام مي شود و مداحان اشعار و مطالب خود را بدون استفاده از اين نوع دستگاه ها اجرا مي كنند.

در اين سبك نياز هست كه شما با موازين ادبي و اصول ادبيات آشنايي كاملي را داشته باشيد ولي در مداحي با آهنگ و سبك نيازي به اين نوع آشنايي نيست چون كه ريتم و آهنگ پوششي برا اين نقاط ضعف است.

در اين نوع سبك از مداحي احساس و هيجان در دكلمه اي كه گفته مي شود به دليل تاثيري كه دارد بسيار بايد مورد توجه باشد.

آشنايي با اصول فني و همينطور حركات و اصول معنوي از ديگر عوامل مهمي است كه بايد به آن توجه كنيد.

از لحاظ سني بهتر است كه افراد مسن و سن بالا و جا افتاده از اين سبك استفاده كنند چرا كه تاثير بيشتري مي گذارند به خاطر درك بالاتري كه آنها دارند.

اگر به روضه خوانان سبك دكلمه توجه كرده باشيد ، اين دسته از خواندن روضه هاي سخت سنگين پرهيز مي كنند ولي بهتر است بدانيد كه سبك خواندن شما بيشتر از محتواي آن مهم است ، براي همين اگر با دكلمه هاي راحت مي توايند اين سبك را به نحو احسنت اجرا كنيد ، ترديد نكنيد.

قصيده خواني

همانطور كه مي دانيد و در اشعار مربوط به حوزه قصيده ديده ايد ، اين سبك مربوط به موضوعات حماسي و مدحي و همينطور پندي است و نام اين دسته از اشعار قصيده است.

قصيده قالبي از شعر است كه بين 14 تا 200 بيت در آن سروده شده و مصرع اول با مصرع هاي دوم بيت ها هم قافيه است. اين سبك حالتي حماسي و محكمي دارد.

شما در حالت قصيده خواني بايد حتما به اصل تنوع سبكي توجه كنيد چرا كه اين سبك از مداحي به دليل طولاني بودن قصيده مي تواند با داشتن يك سبك يكنواخت بسيار خسته كننده باشد ، به همين دليل رعايت تنوع سبكي يكي از اصول موفقيت در اين نوع مداحي است.

در اين نوع مداحي بهتر است كه تحرير و بازي با صدا به دليل طولاني بودن اين نوع مداحي به صورت خلاصه و كوتاه باشد.

نكته ديگري كه بايد در اين نوع مداحي رعايت كنيد اين است كه بايد آن را در ابتداي قصيده شمرده بخوانيد و سپس شروع به تند خواني كنيد تا شنونده مفهوم قصيده دستش بيايد و با شروع تند خواني هيچ مشكلي در فهميدن آن نباشد.

اما نكته آخري كه ما در اين نوع يا سبك مداحي به شما پيشنهاد مي كنيم اين است كه بايد لحني محكم و استوار در خواندن قصيده داشته باشيد تا شنونده متاثر شود.

ساده خواني

گروهي از مداحان كه تازه در ابتداي راه خود هستند در نزد استاد خود مداحي مي كنند تا به مرتبه مداحي نائل شوند و ملا واعظ كاشفي به اين گروه اولين بار نام ساده خوان را داده است.

عرصه اول

نوحه و سرود خواني

به دو دليل معمولاً ذاكرين با خواندن سبكهاي ضرب دار وارد عرصه مداحي مي شوند.

الف) فراگيري سبكهاي داراي ضرب ساده تر است.

فضاي كاربردي بيشتري براي خواندن دارد.

مراحل يادگيري نوحه و سرود خواني

يادگيري سبكهاي ساده و دلنشين و به مرور پرداختن به سبكهاي پيچيده تر تا جايي كه يك آشنايي كلي نسبت به روشها و سبكهاي متداول نوحه و سرود خواني پيدا كنيد.

شعر گذاري روي سبكهاي آموخته شده.

ساختن سبكهاي تلفيقي كه از چند سبك آموخته شده تشكيل مي شود.

ساختن سبك در نواها و دستگاه هاي آموخته شده.

عر صه دوم

دعا و زيارت خواني

دومين عرصه اي كه معمولا ذاكرين در اوايل دوران مداحيشان به آن وارد مي شوند خواندن دعاهايي چون؛ زيارت عاشورا و توسل است ، چراكه فضا براي خواندن در اين عرصه معمولا فراهمتر است.

نكته :خواندن دعا و زيارت در اين مرحله ، بيشتر ناظر به روخواني و ترجمه برخي عبارات است و الا مناجات خواندن(به روش تفسيري) و تفسير ادعيه و زيارات از مراحل عالي مداحي است كه نيازمند علم ، تجربه و تبحر بالايي است، كه ان شاء الله در مباحث بعدي به طور مفصل راجع به اين بخش و روشهاي مختلف دعا خواني بحث خواهيم كرد.

آسيب شناسي : از ادعيه به عنوان كار وقت پركن و يا مقدمه مداحي استفاده نكنيم، به اميد روزي كه مداحي و سخنراني مقدمه ادعيه خواني شود.